Rossiya Federatsiyasining fuqaroligini olish
Rossiya Federatsiyasining fuqaroligi quyidagi hollarda olinadi (62-FZ-sonli Federal qonunining 11-moddasi):
a) Tugʻilganlik bilan;
b) Rossiya Federatsiyasi fuqaroligiga qabul qilinish natijasida;
v) Rossiya Federatsiyasi fuqaroligini tiklash natijasida;
d) 62-FZ-sonli Federal qonun yoki Rossiya Federatsiyasining xalqaro shartnomasida nazarda tutilgan boshqa asoslar boʻyicha.
Rossiya Federatsiyasining fuqaroligiga qabul umumiy va soddalashtirilgan tartibda amalga oshiriladi. Umumiy va soddalashtirilgan tartib-qoidalar tegishli arizalarni koʻrib chiqish asoslari, shartlari, muddatlari va qaror qabul qilish vakolatlari bilan farq qiladi.
Rossiya Federatsiyasining fuqaroligiga umumiy tartibda qabul qilish toʻgʻrisidagi arizalar boʻyicha qaror Rossiya Federatsiyasi Prezidenti tomonidan, soddalashtirilgan tartibda – Rossiya Ichki ishlar vazirligining mintaqaviy darajadagi hududiy organining rahbari tomonidan qabul qilinadi.
Rossiya fuqaroligiga qabul qilish shartlari odatda 62-FZ-sonli Federal qonunining 13-moddasi bilan belgilanadi. Rossiya Federatsiyasi hududida uzluksiy besh yil davomida yashash uchun huquq beruvchi hujjat bilan doimiy yashash asosiy shartlardan biridir.
Rossiya Federatsiyasining fuqaroligiga qabul qilish soddalashtirilgan tartibda ayrim toifadagi shaxslar uchun “Rossiya Federatsiyasining fuqaroligi toʻgʻrisida” 2002 yil 31 maydagi 62-FZ-sonli Federal qonunining 14-moddasi (keyinchalik 62-FZ-sonli Federal qonun deb yuritiladi) tomonidan belgilangan shartlar va asoslar asosida amalga oshiriladi:
1. SSSR fuqaroligiga ega boʻlgan, SSSR tarkibiga kirgan davlatlarda yashagan va yashayotgan hamda ushbu davlatlarning fuqaroligini olmagan fuqaroligi boʻlmagan shaxslar;
2. Chet el fuqarolari va fuqaroligi boʻlmagan shaxslar, qaysilarki:
a) RSFSR hududida tugʻilgan va sobiq SSSR fuqaroligiga ega boʻlgan;
b) Rossiya Federatsiyasi hududida yashovchi Rossiya Federatsiyasi fuqarosi bilan kamida uch yil turmush qurgan;
c) Muomalaga layoqatsiz deb topilgan va oʻn sakkiz yoshga toʻlgan va Rossiya Federatsiyasi fuqarolari boʻlgan qobiliyatli oʻgʻli yoki qizi boʻlsa;
d) Rossiya Federatsiyasi fuqarosi boʻlgan farzandga ega – agar Rossiya Federatsiyasi fuqarosi boʻlgan ushbu farzandning ota-onasidan biri vafot etgan yohud qonuniy kuchga kirgan sud qarori ota-ona huquqlaridan mahrum boʻlgan yoki ota-ona huquqlaridan mahrum boʻlgan, muomalaga layoqatsiz yoki muomalaga layoqati cheklangan deb topilgan boʻlsa;
e) Oʻn sakkiz yoshga toʻlgan, Rossiya Federatsiyasi fuqarosi boʻlgan oʻgʻli yoki qizi boʻlsa va ushbu Rossiya Federatsiyasining fuqarosi boʻlib, koʻrsatib oʻtilgan Rossiya Federatsiyasi fuqarosiining ota-onasidan biri vafot etgan boʻlsa yoki ota-onasidan biri bedarak yoʻqolgan, muomalaga layoqatsiz yoki muomala layoqati cheklangan, ota-ona huquqlaridan mahrum boʻlgan yoki ota-ona huquqlari cheklangan deb topilgan sud qarorining qonuniy kuchga kirgan holatlar boʻlsa.
f) 2002 yil 1 iyuldan keyin Rossiya Federatsiyasining hududidagi taʼlim yoki ilmiy tashkilotlarida davlat akkreditatsiyasiga ega boʻlgan va Rossiya Federatsiyasida mehnat faoliyatini amalga oshiradigan asosiy kasb-hunar taʼlimi dasturlari boʻyicha kasb-hunar taʼlimi olgan fuqariolar Rossiya Federatsiyasi fuqaroligiga qabul qilish uchun ariza berilgan kundan kamida bir yil oldin topshirgan hollarda;
g) Yakka tartibdagi tadbirkorlar boʻlib, Rossiya Federatsiyasining fuqaroligiga qabul qilish toʻgʻrisida ariza berilgan kundan oldin kamida uch yil davomida Rossiya Federatsiyasida doimiy ravishda Rossiya Federatsiyasi hukumati tomonidan belgilangan iqtisodiy faoliyat turlari boʻyicha tadbirkorlik faoliyatini amalga oshiradilar. Shu bilan birga, belgilangan muddat ichida bunday fuqarolar va shaxslar tomonidan har bir kalendar yilida Rossiya Federatsiyasi Pensiya jamgʻarmasiga soliqlar va bojilar va sugʻurta badallari toʻgʻrisidagi qonun hujjatlariga muvofiq toʻlanadigan soliqlar va bojilar miqdori kamida 1 million rublni tashkil etadi;
h) Investor boʻlib, Rossiya Federatsiyasi fuqaroligiga qabul qilish toʻgʻrisidagi ariza bilan murojaat qilgan kundan bir yil oldin uzluksiz uch yil mobaynida Rossiya Federatsiyasi hukumati tomonidan belgilangan iqtisodiy faoliyat turlari boʻyicha Rossiya Federatsiyasi hududida faoliyat yuritayotgan Rossiya yuridik shaxsining ustav kapitaliga (sarmoya) qoʻshgan ulushi kamida 10 foizni tashkil etadigan investorlardir. Shu bilan birga, bunday yuridik shaxsning ustav kapitali (sarmoya) miqdori kamida 100 million rublni tashkil qilishi kerak va belgilangan muddat ichida har bir kalendar yilida soliq va bojilar va sugʻurta toʻgʻrisidagi qonun hujjatlariga muvofiq bunday yuridik shaxs tomonidan soliq va bojilar, Rossiya Federatsiyasining Pensiya jamgʻarmasiga toʻlanadigan badallari miqdori kamida 6 million rublni tashkil etadi;
i) Chet el fuqarolari va fuqaroligi boʻlmagan shaxslarning kasblari (mutaxassisliklari, lavozimlari) Rossiya Federatsiyasi fuqaroligiga qabul qilish toʻgʻrisida ariza topshirilgan kundan kamida bir yil oldin Rossiya Mehnat vazirligi tomonidan tasdiqlangan roʻyxatga kiritilgan kasb (mutaxassislik, lavozim) boʻyicha Rossiya Federatsiyasidagi mehnat faoliyatini amalga oshirayotgan, malakali mutaxassislar soddalashtirilgan tartibda Rossiya Federatsiyasi fuqaroligiga qabul qilinish huquqiga ega;
j) Rossiya Federatsiyasi fuqarosi boʻlgan va Rossiya Federatsiyasi hududida yashovchi kamida bitta ota yoki onaga ega boʻlish;
k) Belorusiya Respublikasi, Qozogʻiston Respublikasi, Moldova Respublikasi yoki Ukraina fuqarolari;
2.1. Rossiya Federatsiyasining doimiy yashovchilari va 62-FZ-sonli Federal qonunining 33.1-moddasiga muvofiq rus tilida ona tilida so’zlashuvchi sifatida tan olingan;
2.2. Rossiya Federatsiyasining hududida yashovchi Rossiya Federatsiyasi fuqarosi bilan turmush qurgan va ushbu nikohda umumiy farzandlari bor boʻlgan;
3. Mehnatga layoqatsiz boʻlgan, SSSR tarkibiga kirgan davlatlardan Rossiya Federatsiyasiga kelgan va 2002 yil 1 iyundan boshlab Rossiya Federatsiyasida yashash joyida roʻyxatdan oʻtgan;
4. Ulugʻ Vatan urushi faxriylari, sobiq SSSR fuqaroligiga ega va Rossiya Federatsiyasi hududida yashab kelmoqdalar;
5. Ota-onalaridan biri Rossiya Federatsiyasi fuqarosi boʻlgan farzand, ota-ona, vasiy, homiyning iltimosiga binoan Rossiya fuqaroligini oladi;
6. Chet elda yashovchi vatandoshlarni ixtiyoriy ravishda Rossiya Federatsiyasiga koʻchirishga koʻmaklashish boʻyicha davlat dasturining ishtirokchilari, Rossiya Federatsiyasida vaqtincha yashash uchun ruxsatnoma yoki yashash uchun huquqni beruvchi guvohnomasini olganlar, ular doimiy yashash uchun tanlagan Rossiya Federatsiyasi subʼyektining hududida yashash joyida roʻyxatdan oʻtganlar, yoki Davlat dasturiga muvofiq Rossiya Federatsiyasining ushbu subʼyekti hududida boʻlgan joyda roʻyxatdan oʻtgan;
7. 62-FZ-sonli Federal qonunining 29-moddasi birinchi qismiga muvofiq Rossiya Federatsiyasi Prezidenti tomonidan belgilanadigan toifalarga tegishli:
– Ukrainaning Donetsk va Lugansk viloyatlarining ayrim hududlarida doimiy yashovchi shaxslar;
– Boshqa davlatning fuqaroligiga (millatiga) ega boʻlmagan, Qrim Respublikasi va Sevastopol shahrida tugʻilgan va doimiy yashaydigan, koʻrsatilgan hududlarni 2014 yil 18 martgacha qoldirgan Ukraina fuqarolari, shuningdek ularning farzandlari, shu jumladan asrab olingan bolalar, turmush oʻrtoqlar va ota-onalar;
– Qrim Respublikasi va Sevastopol shahrida tugʻilgan va doimiy istiqomat qilgan, koʻrsatilgan hududlarni 2014 yil 18 martgacha tark etgan fuqaroligi boʻlmagan shaxslar, shuningdek ularning farzandlari, shu jumladan asrab olingan bolalar, turmush oʻrtoqlar va ota-onalar;
– Rossiya Federatsiyasida vaqtincha yashash uchun ruxsatnomasi, Rossiya Federatsiyasida yashash uchun huquqni beruvchi guvohnomasi, qochoqlar guvohnomasi, Rossiya Federatsiyasi hududida vaqtincha boshpana berish toʻgʻrisidagi guvohnoma yoki vatandoshlarni Rossiya Federatsiyasiga ixtiyoriy ravishda koʻchirishga koʻmaklashish boʻyicha Davlat dasturi ishtirokchisining guvohnomasi bor boʻlgan Ukraina fuqarolari va fuqaroligi boʻlmagan shaxslar, chet elda yashovchi, 2014 yil 7 aprel va 2014 yil 27 aprel holatiga koʻra Ukrainaning Donetsk va Lugansk viloyatlari hududlarida doimiy yashaydiganlar, shuningdek, ularning farzandlari, shu jumladan asrab olingan bolalar, turmush oʻrtoqlar va ota-onalar;
– Oʻzlari yoki toʻgʻridan-toʻgʻri koʻtarilish yoʻnalishida boʻlgan qarindoshlari, asrab oluvchi ota-onalari yoki turmush oʻrtoqlari Qrim ASSR hududidan noqonuniy deportatsiya qilinadigan chet el fuqarolari va fuqaroligi boʻlmagan shaxslar, shuningdek, ularning toʻgʻridan-toʻgʻri tushish yoʻnalishidagi qarindoshlari, farzand asrab olingan farzandlar va turmush oʻrtoqlar;
– RSFSR hududida tugʻilgan va sobiq SSSR fuqarolari boʻlgan Afgʻoniston Islom Respublikasi, Iroq Respublikasi, Yaman Respublikasi va Suriya Arab Respublikasi fuqarolari, shuningdek, ularning farzandlari, shu jumladan asrab olingan bolalar, turmush oʻrtoqlar va ota-onalar.
Bundan tashqari, Qozogʻiston Respublikasi, Qirgʻiziston Respublikasi va Belorusiya Respublikasi fuqarolari Rossiya Federatsiyasi hududida 1999 yil 26 fevraldagi Belorusiya Respublikasi, Qozogʻiston Respublikasi, Qirgʻiziston Respublikasi va Rossiya Federatsiyasi oʻrtasida fuqarolikni olishning soddalashtirilgan tartibi toʻgʻrisidagi Shartnoma asosida soddalashtirilgan tartibda Rossiya Federatsiyasi fuqaroligini olishlari mumkin.
Rossiya Federatsiyasining fuqaroligiga qabul qilish, Rossiya Federatsiyasining fuqaroligini tiklash, Rossiya Federatsiyasining fuqaroligidan chiqish, Rossiya Federatsiyasi fuqaroligini aniqlashni tekshirish uchun 3500 rubl miqdorida davlat boji to’lanadi. Rossiya Federatsiyasining fuqaroligi masalalari bo’yicha ariza rad etilgan taqdirda, 62-FZ-sonli Federal qonunining 16 va 20-moddalarida nazarda tutilgan asoslar boʻyicha, davlat boji arizachiga qaytarilmaydi.